Pandemia e fundit Coronavirus COVID-19 nuk mund të shihet si një gjë e mirë për njerëzimin, por pasi që ka diçka të mirë në çdo të keqe, ajo ka ndikuar pozitivisht në natyrën dhe faktorët e mjedisit.
Sidoqoftë, ekspertët pajtohen se është ende shumë herët të flasim për ndikimin e COVID-19 në natyrë, por ekzistojnë disa prova të besueshme për të pretenduar se kjo pandemi doli të ishte një gjë e mirë për ajrin që thithim.
Përkatësisht, NASA dhe Agjensia Evropiane e Hapësirës (ESA) kohët e fundit kanë publikuar një imazh të hartës troposferike me të dhëna mbi nivelet e NO2 (azotit-dioksidit) në të gjithë Kinën. Ky imazh tregon të dhëna për densitetin e NO2 (μmol / m2) në periudhën kohore ndërmjet 1-20 Janarit 2020 (para karantinës) dhe 10-25 Shkurt (gjatë karantinës)
Fig. 1. Imazhe satelitore të NASA-s (densiteti mesatar troposferik NO2 mbi Kinën)
Siç mund të shihet, shkalla e braktisjes është aq “dramatike”, sepse është kaq e dukshme në një zonë kaq të gjerë për një ngjarje specifike. Ky nivel i uljes së NO2 në atmosferë nuk është raportuar kurrë më parë.
Dioksidi i azotit (NO2) i përket një grupi të gazrave shumë reaktivë të quajtur oksidet e azotit (NOx). Ky gaz është një ndotës kryesor i ajrit dhe është një kimikat që ngroh atmosferën dhe ka një rëndësi të madhe pikërisht për shkak të shqetësimit për shëndetin e njeriut dhe mjedisin. NO2 reagon me kimikate të tjera në atmosferë, duke formuar grimca të imëta dhe ozonin.
Të dhënat për imazhin e mësipërm u mblodhën nga Agjensia Evropiane e Hapësirës (ESA) satelitore Copernicus Sentinel-5 dhe instrumenti i tyre në bord i njohur si TROPOMI (Instrument Monitorimi Tropospherik). Ky satelit u lëshua në 13 Tetor 2017, dhe është planifikuar për një mision prej shtatë vjetësh. Nga ana tjetër, NASA mblodhi të dhëna nga sateliti AURA dhe instrumenti i saj OMI (Monitorimi i Ozonit). Të dy agjencitë bënë matje dhe përfundimet ishin të ngjashme.
Çfarë shkaktoi një rënie të tillë të ndotjes së ajrit në Kinë?
Epo, para së gjithash qeveria kineze vendosi masa të rënda në mënyrë që të kontrolloi virusin. Kina ka mbyllur shumicën e fabrikave në pjesë të vendit të goditur nga Coronavirus, ose ka lënë disa prej tyre operative, por me kapacitet të ulët, në shumë vende janë imponuar edhe kufizime të udhëtimi, të cilat ulën numrin e automjeteve, kamionëve dhe mjeteve të transportit publik të përfshirë në trafik. Të gjithë këta faktorë kanë kontribuar në më pak ndotës në atmosferë dhe përmirësim të përgjithshëm të cilësisë së ajrit.
Edhe në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara ka pasur një përmirësim të gjendjes së përgjithshme të cilësisë së ajrit në 20 ditët e fundit, të gjitha për shkak të kufizimeve të udhëtimit në trafik dhe pezullimit të operacioneve industriale.
Efektet shëndetësore
Përqëndrimi i lartë i NO2 në ajrin që thithim lehtë mund të përkeqësojë sistemin e frymëmarrjes tek njerëzit. Ekspozimet ndaj NO2 mund të çojnë në simptoma siç janë kollitja, frymëmarrja e vështirë ose marrja e frymës, dhe përfundimisht të çojë në inflamacion të mushkërive ose zhvillimin e sëmundjeve kronike të frymëmarrjes. Gjithashtu, astma mund të zhvillohet lehtësisht nëse dikush do të ekspozohet tepër në përqendrime të ngritura të NO2, ose përqendrime të tilla mund të rrisin predispozicionin ndaj infeksioneve të frymëmarrjes. Çdokush mund të preket, por të moshuarit dhe fëmijët janë në rrezik më të madh.
Fig. 2. NO2 efekte të dëmshme shëndetësore (burimi: Autoriteti i Mbrojtjes së Mjedisit në Victoria)
Sidoqoftë, posa të zvogëlohet kërcënimi i koronavirusit, mund të presim një kërcim të menjëhershëm të ekonomisë së fuqive më të larta botërore si SH.B.A., Kina, Rusia etj.
Sapo të mbarojë kriza e Coronavirusit, të gjithë ata aktorë kryesorë do të rritin ekonomitë e tyre me kredi dhe stimuj financiarë, duke filluar nga prodhimi në shkallë të vogël e deri tek industritë e rënda, dhe kjo do të kishte si rezultat një rritje të ndotësve dhe emetimeve të karbonit në atmosferë në gjysmën e dytë të vitit.
Coronavirus COVID-19 është sigurisht një ngjarje që ka tronditur themelet e shoqërisë sonë dhe riformatoi besimet tona, marrëdhëniet tona me botën e jashtme dhe me njëri-tjetrin. Ajo që do të ndodhë në muajt në vazhdim mbetet e panjohur, dhe në një farë mase varet nga të gjithë ne dhe aftësia jonë për të përmirësuar virusin përmes vetë-disiplinës dhe përshtatjes ndaj rrethanave të reja.
Por, një gjë është e sigurt, njerëzimi ka ende për të provuar efektet indirekte të këtij virusi në shëndetin dhe stilin e jetës tonë, fenë, lidhjet familjare, mjekësinë dhe mjedisin tonë.
